Elementy rejony zasadzki
W celu zapewnienia sprawności działania patrolu w rejonie zasadzki, wyznacza się w nim następujące elementy koordynacyjne: (1) rejon ześrodkowania, (2) punkt rozwinięcia, (3) strefę śmierci oraz (4) granicę działania.
REJON ZEŚRODKOWANIA
Rejon ześrodkowania (RZ) to miejsce w rejonie operacji, w którym patrol ześrodkowuje swoje siły przed akcją w celu przygotowania się do działania oraz po akcji, aby dokonać kontroli i reorganizacji przed jego opuszczeniem. Powinien zapewniać ukrycie i warunki do krótkotrwałej obrony oraz znajdować się z dala od skupisk ludzi, naturalnych szlaków i linii komunikacyjnych. Powinien również być łatwy do zlokalizowania w terenie oraz znajdować się poza zasięgiem obserwacji, słuchu i ognia broni ręcznej ze strefy śmierci – w takiej odległości, która nie utrudni do niej podejścia. RZ jest przez dowódcę patrolu ustalany wstępnie na etapie planowania operacji, a następnie potwierdzany lub zmieniany podczas operacji. W trakcie akcji RZ jest ubezpieczany okrężnie przez element grupy ubezpieczającej. W przypadku patrolu nielicznego, RZ ubezpieczany jest jedynie na godzinie 0600 i 1200 względem kierunku podejścia do obiektu działania. Patrol liczący 10 lub mniej ludzi na czas akcji nie pozostawia w RZ żadnych ubezpieczeń (opuszcza rejon całością swoich sił po dokonaniu ostatecznych przygotowań do działania).
PUNKT ROZWINIĘCIA
W przypadku zasadzki, punkt rozwinięcia (PR) to miejsce pomiędzy rejonem ześrodkowania (RZ) i strefą śmierci, w którym elementy patrolu rozdzielają się i wychodzą na swoje pozycje. PR ustalany jest podczas rekonesansu dowódcy patrolu bezpośrednio przed akcją. Powinien znajdować się poza zasięgiem obserwacji ze strefy śmierci.
STREFA ŚMIERCI
Strefa śmierci to określony przez dowódcę patrolu odcinek szlaku, na którym elementy patrolu zatrzymują siły przeciwnika i wykonują na nie atak. Rozmiary strefy śmierci zależą od liczebności grupy szturmowej i wspierającej oraz od ilości i rodzaju posiadanych środków rażenia. Warunkiem jest pokrycie całej strefy śmierci ogniem obu grup.
GRANICA DZIAŁANIA
W przypadku zasadzki granica działania to określony przez dowódcę patrolu odcinek lub punkt w terenie za strefą śmierci, na którego wysokość prowadzi szturm grupa szturmowa. Granica działania wyznaczana jest w celu zapewnienia kontroli i koordynacji szturmu oraz pełnego odizolowania i ubezpieczenia rejonu zasadzki po jej zainicjowaniu. Musi być łatwa do zidentyfikowania w terenie.
Organizacja patrolu do zasadzki
DOWÓDZTWO PATROLU
Dowództwo patrolu kontroluje i koordynuje całość działań patrolu i jego poszczególnych elementów. Składa się zwykle z dowódcy patrolu, jego radiotelefonisty, zastępcy (pomocnika) dowódcy patrolu, sanitariusza lub personelu medycznego oraz innych specjalistów – etatowych lub przydzielonych na czas operacji. W przypadku zasadzki, dowódca patrolu wraz z radiotelefonistą i niezbędnym personelem specjalistycznym znajdują się przy grupie szturmowej, a jego zastępca (pomocnik) – przy grupie wspierającej. Zasadą jest, że niezależnie od wielkości patrolu, radiotelefonista zawsze znajduje się przy dowódcy patrolu.
GRUPA UBEZPIECZAJĄCA
Grupa ubezpieczająca ubezpiecza grupę szturmową i wspierającą w trakcie zajmowania pozycji, przeprowadzania akcji oraz wycofywania się ze strefy śmierci. Jej zadaniem jest informowanie dowódcy patrolu o siłach przeciwnika oraz izolowanie przeciwnika znajdującego się już w strefie śmierci – niedopuszczanie jakichkolwiek odwodów oraz uniemożliwienie mu wydostania się z zasadzki.
GRUPA WSPIERAJĄCA
Grupa wspierająca stanowi podstawę ognia i bezpośrednią osłonę grupy szturmowej. W jej skład wchodzą najsilniejsze środki rażenia – zarówno organiczne, jak i przydzielone. Najczęściej funkcjonuje jako element przyporządkowany do grupy szturmowej, ale może też pełnić rolę odwodu dowódcy patrolu na wypadek kontaktu ubezpieczeń z dodatkowymi siłami przeciwnika. Zwykle grupą wspierającą dowodzi zastępca (pomocnik) dowódcy patrolu.
GRUPA SZTURMOWA
Grupa szturmowa przeprowadza bezpośrednie uderzenie na przeciwnika i wykonuje szczegółowe zadania w strefie śmierci. Do wykonania tych zadań dzieli się na specjalistyczne zespoły. W zależności od potrzeb dowódca patrolu może zwiększyć ilość zespołów jednego rodzaju bądź jeden zespół obarczyć dwiema nie kolidującymi ze sobą funkcjami;
ZESPÓŁ OBSERWACYJNY
Zespół obserwacyjny jest źródłem informacji o ewentualnych zmianach sytuacji przed rozpoczęciem bezpośredniej akcji. Obserwuje rejon strefy śmierci od rozpoczęcia rekonesansu dowódcy patrolu do przystąpienia do działania grupy szturmowej. Składa się z obserwatora oraz ubezpieczającego, zwróconego w kierunku punktu rozwinięcia (PR).
ZESPÓŁ PRZESZUKUJĄCY
Zespół przeszukujący przeszukuje strefę śmierci, sprawdzając czy osiągnięty został cel zasadzki. Składa się z 2-3 żołnierzy.
ZESPÓŁ NISZCZĄCY
Zespół niszczący niszczy sprzęt, pojazdy, broń i inne wyposażenie przeciwnika. Składa się z 2-3 żołnierzy.
ZESPÓŁ EWAKUACYJNY
Zespół ewakuacyjny ewakuuje z rejonu akcji do wyznaczonego miejsca (zwykle do RZ) rannych i zabitych z sił patrolu. Po ewakuacji udziela rannym pierwszej pomocy medycznej i przygotowuje ich do transportu do wojsk własnych. Składa się co najmniej z dwóch żołnierzy.
ZESPÓŁ OBEZWŁADNIAJĄCY
Zespół obezwładniający obezwładnia i eskortuje ewentualnych jeńców ze strefy śmierci do wyznaczonego miejsca (zwykle do PR lub RZ), działając zgodnie z zasadami postępowania z jeńcami (patrz Planowanie działań patrolowych) oraz poleceniami dowódcy patrolu. Składa się z 2-3 żołnierzy.
W artykule wykorzystano obszerne cytaty i fragmenty z książki R. Basałygi – „Działania patrolowe”.
Autor: plut. Marcin Cytrowski